Blir Norge medlem av ACER, vil me gi frå oss makta over krafta — bit for bit.
I mars skal Stortinget avgjera om Norge skal bli med i EUs energibyrå, ACER. Gjer me det, vil ACER få myndighet til å pålegga Norge å bygga fleire kablar for å eksportera energi, og ACER skal bestemma korleis inntektene frå energieksporten skal nyttast — til å bygga nye kablar, og vedlikehalda dei, eller til å subsidiera nettleiga? I praksis vil ACER avgjera kor mye energi me skal eksportera, og til kva prisar. Eit uttrykt mål er at energi skal overførast «saumlaust» i ein felleseuropeisk marknad, der prisane ikkje skal variera for mye frå leverandøren til mottakarlandet.
Forslaget går ut på at Norge opprettar ein ny reguleringsmyndighet for energi, RME, som skal skiljast ut frå Vassdragsvesenet (NVE). RME skal få instruksar frå ACER, men ikkje frå norske myndigheter. Norske myndigheter skal ikkje ha lov til å påverka RME.
EUs interesser får forrang
Er dette viktig? Det inneber at EUs interesser får forrang føre norske. EU ønskjer ein felles energimarknad der energi skal flyta «saumlaust» i heile Europa, styrt av marknaden og med minimale prisforskjellar. Norge ønskjer sikker strømforsyning, beredskap mot flaum- og skredfare, begrensa skadar i naturen og låge prisar til norsk kraftkrevande industri. Slike hensyn vil ikkje bli heilt neglisjert, men dei vil komma i andre rekke dersom ACER vurderer hensynet til EU-marknaden som viktigare. Myndigheten, avgjersla blir overlatt til ACER, det vil seia til EU.
Stopp planane om norsk medlemskap i ACER! Stortinget må behandla saka etter Grl. § 115.
Regjeringa, energiminister Søviknes og talsmenn for departementet hevdar dette ikkje er noko inngrep i norsk sjølvråderett. Departementet argumenterer med at det ikkje er regjeringa, men Vassdragsvesenet, som avgir myndighet (Klassekampen 23.1.). Men når fekk statlege direktorat fullmakt til å avgi nasjonal myndighet? Søviknes argumenterer med at ACER skal løysa konfliktar der to land har ulike syn (Klassekampen 25.1.). Men korleis skal ACER løysa slike konfliktar? Dei skal ikkje bare mekla, dei får myndigheten til å diktera. Den norske regjeringa får ikkje lenger lov til å gripa inn.
Null slingringsmonn
ACER blir ein del av den påtenkte energiunionen i EU. Bestemmelsene om denne blir ikkje gitt som direktiv, men som forordningar. Direktiv kan tillempast i kvart enkelt land, forordningar må innførast ord for ord, utan at ein kan endra eit komma. Her gis null slingringsmonn. ACER er den fyrste av fleire forordningar, fleire vil komma. Blir Norge medlem av ACER, vil me gi frå oss makta over krafta — bit for bit.
Grunnloven (Grl.) § 115 slår fast vilkåra for å avstå suverenitet. Norge kan bare avstå suverenitet på eit avgrensa område, og bare med tre fjerdedes fleirtal. Regjeringa foreslår å vedta norsk medlemskap i ACER ved simpelt fleirtal, éi stemmes overvekt. Det bryt med Grunnloven.
Stopp planane om norsk medlemskap i ACER! Stortinget må behandla saka etter Grl. § 115.
- Innlegget har stått på trykk i Stavanger Aftenblad.
Stort bilde i toppen: (CC0)
